Filipiniana 101

This August, in celebration of Linggo ng Wika, we are teaching you a few Filipino words that you can use in your daily conversations or simply to wow your friends. :D

1. Arurot - pangngalan
   - sapilitang pagbibigay
   - Ayoko ng atensyong arurot.
2. Asahar - pangngalan
   - puting bulaklak na nakakatulad ng bulaklak ng dalandan na inilalagay sa ulo ng babaing ikakasal, ng batang babaing nagpiprimero komunyon, atbp. Ito ay karaniwang artipisyal.
   - Pakiayos ang asahar ni Ann.
3. Asbad - pangngalan
   - pahagupit na palo
   -Mahilig siyang mang-asbad.
4. Botyok - pang-uri
   - mataba at mabilog, karaniwang ikinakapit sa mga sanggol at bata
   - Ang botyok naman ng pamangkin mo!
5. Brebe - pang-uri
   - biglaan o dali-dali
   - Brebe siya kung sumagot.
6. Buyon - pang-uri
   - malaki ang tiyan; bundat
   - Ang hirap humanap ng damit lalo na't buyon ako.
7. Karangkang - pangngalan
   - paghahambog o kahambugan
   - pagkakalat ng anumang balita, tsismis, atbp.
   - Madadali din siya sa karangkangan niya.
8. Darag - pangngalan
   - malakas na padyak ng paa na sadyang ginagawa nang biglaan at ginagamit na panakot o pagpapahiwatig ng pagtatampo o pagtutol
   - Halatang galit si Mark dahil sa darag niya.
9. Daskol - pang-uri
   - mabilis at walang ingat sa paggawa ng isang bagay o sa pagsasalita ng anuman
   - Padaskul-daskol ka kasi kaya ka napagalitan.
10. Dason o dasun-dason - pang-abay
    - sunud-sunod; abut-abot
    - Hindi ko na kaya, dasun-dason ang requirements natin!
11. Dili-dili - pangngalan
    - pag-iisip na mabuti; nilay-nilay; muni-muni
    - Tama na ang pagdidili-dili mo; ipasa mo na yang exam kung wala ka nang masagot.
12. Enamorada - pangngalan
    - nobya, kasintahan, katipan; kasundo, katrato
    - Sabi ng mama ko, bawal pa akong magkaroon ng enamorada dahil bata pa ako.
13. Gatil - pang-uri
    - makunat o matigas pa (kung sa karne)
    - Pinabalik ko yung ulam dahil gatil pa ‘to.
14. Gatod - pang-uri
    - malandi, malantod, makiri
    - Naiinis ako kay Angie dahil gatod siya!
15. Gawak - pangngalan
    - malaking sira ng damit, tela, atbp
    - Wala akong mahanap na solusyon sa gawak na ito.
16. Hamaka - pangngalan
    - higaang nakasabit na yari sa lambat na lubid na gamit ng mga marinero o magdaragat kung sila ay nasa bapor
    - makikita rin ito sa mga bakuran at itinatali sa pagitan ng dalawang malaking puno
    - Masarap matulog sa hamaka namin.
17. Hambag - pangngalan
    - bitbiting-sisidlan ng mga abubot ng mga babae sa paglalakad
    - Madaming mura pero magandang hambag sa Divisoria.
18. Hambugero - pangngalan
    - taong mayabang o kaya ay sinungaling
    - Hinding-hindi ko siya sasagutin dahil hambugero siya.
19. Handalapak - pangngalan
    - tsismosa, daldalera, sitsitera
    - Bagay silang dalawa: isang hambugero at isang handalapak.
20. Huyong - pang-uri
    - gutom; nagugutom
    - Kailan ba tayo kakain? Huyong na ako!
21. Iukilkil - pandiwa
    - ipilit, igiit, ikulit
    - Huwag mo nang iukilkil ang party na yan; tinatamad ako.
22. Iuktaba - pandiwa
    - ipagpaibang araw; ipagpaliban
    - Ang sarap iuktaba ng homework natin!
23. Iwa - pangngalan
    - sugat ng damdamin
    - Malalim ang iwa na dinulot ni Mike sa kanya.
24. Lapyak - pangngalan
    - matinis na tawa
    - Gusto kong magtakip ng tenga sa tuwing nakakarinig ako ng lapyak.
25. Lapurit - pang-uri
    - lukot; gusot (dahil sa pagkakabasa o sa labis na pagkakahipo)
    - Pinagalitan ako ni Ma'am dahil lapurit na ang uniform ko.
26. Laris - pangngalan
    - kasutilan; katigasan ng ulo
    - 'Wag kang laris; babagsak ka niyan.
27. Limpiyesahin - pandiwa
    - linisin
    - Eto na po, lilimpiyesahin ko na ang kwarto ko.
28. Malakuko - pang-uri
    - bahagyang init ng tubig
    - Masarap maligo sa pool dahil malakuko ang tubig.
29. Malagrasyado - pang-uri
    - hindi marunong kumilala ng utang na loob, walang utang na loob
    - Ayoko sa kanya; hambugero na, malagrasyado pa.
30. Ngalumata - pangngalan
    - panlalalim ng mata dahil sa sakit o sa pagkapuyat
    - Nag-cram ka no? Halatang-halata sa pangangalumata mo.
31. Panagko - pangngalan
    - ang pagkakataon para maghiganti
    - Heto na, malapit na ang aking panagko.
32. Rayama - pangngalan
    - pakikipagkapwa na may uri o kalagayang matapat at matalik
    - Magkarayama kami ni Anna.
33. Reberebe - pandiwa
    - dali-daliin ang trabaho
    - Hindi pwedeng reberebehin ang final project natin.
34. Sintir - pangngalan
    - hinanakit, sama ng loob
    - Hindi niya lang alam pero may sintir ako sa kanya.
35. Sintura - pangngalan
    - sukat ng baywang
    - Ang laki ng sintura ko!
36. Sumaluno - pandiwa
    - sumalubong sa pagdating ng sinuman
    - Samahan mo akong sumaluno sa mga bisita.
37. Upaw - pang-uri
    - Walang buhok ang ulo; kalbo
    - Madali lang siyang makita; hanapin mo lang ang upaw diyan.
38. Uyot - pangngalan
    - kabiguan, pagkabigo
    - Hindi siya makaahon sa uyot na dinaranas niya ngayon.
39. Utay-utay - pang-abay
    - dahan-dahan, hinay-hinay, unti-unti
    - Utay-utay lang; baka manloloko din yan.
40. Wisit - pang-uri
    - mapalad; masuwerte
    - Sadyang wisit si Bella.

Check back daily to learn more Filipino words!